Ấp trứng gia cầm
1. Điều kiện để ấp trứng gia cầm
a. Thời gian:
Thời gian để ấp trứng vịt là 28 ngày, ấp trứng ngan( vịt xiêm), ngỗng là 30 ngày, trứng cút là 17 ngày, trứng đà điểu là 43 ngày, trứng gà là 21 ngày. Tuy vậy có thể dao động: trứng nhỏ nỏ trước từ 5-10 giờ, trứng to nở muộn hơn so với quy định 5-10 giờ. Từ đặc điểm này, nếu có điều kiện cần phân loại trứng có khối lượng to , nhỏ khác nhau cho vào cúng khay để dễ theo dõi trứng nỏ tập trung, cùng lúc. Không nên áp chung các loại trứng gia cầm khác loài trong cùng một lò vì chế độ nhiệt của mỗi loài là khác nhau.
b. Nhiệt độ
Trứng mới vào lò còn lạnh nên 3-4 ngày đầu cần cung cấp nhiệt độ cao hơn các giai đoạn ấp sau: Đối với trứng gà, trứng vịt và trứng ngan xấp xỉ 380C (phụ thuộc vào điều kiện từng nơi ấp), sau đó giảm nhiệt độ từ từ, đến 3-4 ngày trước khi nở nhiệtđộ giảm 0,5-10C. Trong những ngày nóng, cần hạ nhiệt độ phòng ấp bằn cách mở lò ấp, phun nước ấm( 35-360C), phun nước làm mát phòng ấp.
c. Độ ẩm:
Những ngày đầu tiên yêu cầu nhiệt độ cao, yêu cầu độ ẩm cũng cao để giảm bớt sự bốc hơi nướctrong trứng. Đến giữa thời kì ấp, do việc trao đổi chất của phôi tăng, lượng nước nội sinh tạo ra cần phải thoát ra ngoài trứng nên yêu cầu nhiệt độ lò ấp và phòng ấp giảm đi. Vào vài ngày cuối của thời kỳ ấp, sự trao đổi chất của phôi mạnh nhất, nhiệt độ của trứng tăng lên cao nhất nên nhiệt độ của lò ấp phải giảm nhưng đồng thời ẩm độ của lò phải tăng (phun nước ấm lên trứng )để vừa hạ nhiệt trứng vừa tánh gà nở bị sát vỏ và chết tắc.
d. Không khí
Không khí rất cần cho sự tao đổi khí của phôi vì vậy lò ấp phải đủ thông thoáng, khí trong lò ấp phải được lưu thông đều. Đảo trứng cũng là cách để điều hoa nhiệt độ, ẩm độ và không khí tại mọi vị trí của quả trứng.2. Phương pháp ấp trứng
Có nhiều phương pháp ấm trứng:
a. Thời gian:
Thời gian để ấp trứng vịt là 28 ngày, ấp trứng ngan( vịt xiêm), ngỗng là 30 ngày, trứng cút là 17 ngày, trứng đà điểu là 43 ngày, trứng gà là 21 ngày. Tuy vậy có thể dao động: trứng nhỏ nỏ trước từ 5-10 giờ, trứng to nở muộn hơn so với quy định 5-10 giờ. Từ đặc điểm này, nếu có điều kiện cần phân loại trứng có khối lượng to , nhỏ khác nhau cho vào cúng khay để dễ theo dõi trứng nỏ tập trung, cùng lúc. Không nên áp chung các loại trứng gia cầm khác loài trong cùng một lò vì chế độ nhiệt của mỗi loài là khác nhau.
b. Nhiệt độ
Trứng mới vào lò còn lạnh nên 3-4 ngày đầu cần cung cấp nhiệt độ cao hơn các giai đoạn ấp sau: Đối với trứng gà, trứng vịt và trứng ngan xấp xỉ 380C (phụ thuộc vào điều kiện từng nơi ấp), sau đó giảm nhiệt độ từ từ, đến 3-4 ngày trước khi nở nhiệtđộ giảm 0,5-10C. Trong những ngày nóng, cần hạ nhiệt độ phòng ấp bằn cách mở lò ấp, phun nước ấm( 35-360C), phun nước làm mát phòng ấp.
c. Độ ẩm:
Những ngày đầu tiên yêu cầu nhiệt độ cao, yêu cầu độ ẩm cũng cao để giảm bớt sự bốc hơi nướctrong trứng. Đến giữa thời kì ấp, do việc trao đổi chất của phôi tăng, lượng nước nội sinh tạo ra cần phải thoát ra ngoài trứng nên yêu cầu nhiệt độ lò ấp và phòng ấp giảm đi. Vào vài ngày cuối của thời kỳ ấp, sự trao đổi chất của phôi mạnh nhất, nhiệt độ của trứng tăng lên cao nhất nên nhiệt độ của lò ấp phải giảm nhưng đồng thời ẩm độ của lò phải tăng (phun nước ấm lên trứng )để vừa hạ nhiệt trứng vừa tánh gà nở bị sát vỏ và chết tắc.
d. Không khí
Không khí rất cần cho sự tao đổi khí của phôi vì vậy lò ấp phải đủ thông thoáng, khí trong lò ấp phải được lưu thông đều. Đảo trứng cũng là cách để điều hoa nhiệt độ, ẩm độ và không khí tại mọi vị trí của quả trứng.2. Phương pháp ấp trứng
Có nhiều phương pháp ấm trứng:
– Ấp tự nhiên: dùng gà mẹ để ấp trứng.
– Ấp nhân tạo với phương pháp thủ công: ấp bằng thóc trấu rang, ấp bằng đèn điện, ấp bằng nước nóng…
– Ấp bằng máy ấp tự động: Hiện đang có nhiều loại máy ấp tự động với quy mô từ vài ngàn đến vài vạn trứng. Hiện trên thị trường đang có nhiều loại máy của Hà Lan, Mỹ, Hungari, Trung Quốc…với nhiều tính năng hiện đại và hoàn toàn tự động.
kỹ thuật chăn nuôi gà con
1. Dùng gà mẹ nuôi gà con.
Nguyên lý của phương pháp này dựa trên khả năng đòi ấp và sử dụng nguồn nhiệt cơ thể gà mẹ (thân nhiệt 41-42oC) ủ ấp gà con trong những tuần đầu sau khi nở, gà con chưa có khả năng tự điều tiết thân nhiệt.
Một gà mẹ có thể nuôi được 15-20 gà con.
Trong tháng đầu, nên nhốt gà mẹ vào lồng tre đan giống như cái nơm, các thanh tre cách nhau đủ để cho gà con tự chui ra, chui vào. Lúc lạnh chui vào nơm để gà mẹ ấp, lúc đói chui ra để ăn và uống nước. Thức ăn cho gà con lúc này nên đủ chất dinh dưỡng, gồm có tấm, vừng, bột cá, khô dầu đậu tương, bột vỏ trứng, vỏ sò v.v… Thức ăn và nước uống của gà mẹ để trong nơm cho gà mẹ ăn và uống. Thức ăn chủ yếu là thóc, ngô và khô dầu. Sau 3 tuần, có thể để gà mẹ dẫn gà con đi ra ngoài và tìm kiếm thức ăn.
Độ 1,5-2 tháng, gà con cứng cáp, tách mẹ để nuôi riêng (giai đoạn gà dò, gà hậu bị).
2. Nuôi bộ gà con (úm gà con).
Còn gọi là úm gà con. Nguyên lý của nuôi bộ gà con là tạo nguồn nhiêt ngay từ đầu đảm bảo đủ nhiệt độ như dùng gà mẹ ấp ủ gà con. Nếu để gà con mới nở trong những tuần đầu thiếu nhiệt, gà sẽ yếu dần, tỷ lệ chết cao.
a. Chuẩn bị tấm quây hoặc lồng úm gà con.
– Rửa sạch nền chuồng, sát trùng bằng formol hoặc Crêan. Dùng cót cao 45cm làm tấm quây với đường kính vòng quây khoảng 2-4m tuỳ theo số lượng gà định úm: Nền chuồng có lớp độn chuồng bằng trấu hoặc phoi bào dày 10-15cm. Trong chuồng có máng ăn, máng uống nước và đèn sưởi.
– Nuôi quy mô nhỏ có thể dùng lồng úm gà con. Lồng úm có thể làm bằng nguyên liệu địa phương như tre nứa, đan thành phên bao che bốn phía, đáy bằng lưới mắt cáo hoặc bằng dát tre lát kín trên có nắp đậy. Để giữ nhiệt trong những tuần đầu có thể dán giấy báo hoặc bìa cattông. Một lồng úm dài 2m, rộng 1m cao 0,4m có thể nuôi 100 con. Đáy lồng úm nên cách mặt đất 0,4-0,5m.
Trong lồng úm vẫn có máng ăn, máng uống (cỡ nhỏ) và bóng đèn sưởi như ở quây cót.
b. Mật độ ( Số gà trên 1m2 chuồng nuôi).
Sau khi gà con nở được 18-24 giờ (đủ thời gian để gà con khô lông), chọn những gà con đạt tiêu chuẩn loại 1 chuyển nuôi ở quây cót hoặc lồng úm đã được chuẩn bị nhiệt độ thích hợp từ trước.
Mật độ chuồng nuôi thích hợp theo tuần tuổi như sau:
Ngày tuổi :1-10 ngày, nhốt 40-50 con.
11-30 ngày, nhốt 20-25 con.
31-45 ngày, nhốt 15-20 con.
46-60 ngày, nhốt 12-15 con.
c. Nhiệt độ sưởi.
1-3 tuần, nhiệt độ sưởi 30-32oC.
3-6 tuần, nhiệt độ sưởi 25-28oC.
6-8 tuần nhiệt độ sưởi 20-22oC.
Sau 8 tuần nhiệt độ sưởi 18-20oC.
Tuỳ theo mùa vụ và hiện trạng đàn gà mà điều chỉnh nhiệt sưởi cho thích hợp. Nếu gà tụm lại xung quanh nguồn nhiệt, kêu chiêm chíp không ăn là thiếu nhiệt. Gà tản xa nguồn nhiệt, há miệng thở là thừa nhiệt. Gà đi lại nhanh nhẹn ăn uống bình thường là nhiệt thích hợp. Nếu gà tụm lại một góc thì phải quan sát có gió lùa hay không.
d. Yêu cầu về không khí.
Yêu cầu về dưỡng khí của gia cầm cao gấp hai lần so với động vật có vú. Cứ 1kg thể trọng gà con cần 2-3m3 không khí thay đổi trong 1 giờ về mừa đông và 4-6m3 về mùa hè.
đ. Yêu cầu về độ ẩm.
Độ ẩm trong chuồng úm gà con là một vấn đề quan trọng. So với gia súc có sừng, thì cứ 1 kg khối lượng cơ thể, gà tiết ra một lượng hơi nước gấp 10 lần. Độ ẩm thích hợp của chuồng nuôi gà con là 65%. Cần quan tâm giữ chất độn chuồng khô ráo và phòng nuôi thông thoáng.
e. Ánh sáng.
Thời gian chiếu sáng và cường độ ánh sáng rất quan trọng đối với gà con. Nếu sử dụng được nguồn chiếu sáng sẽ có tác dụng làm tăng đòi hỏi về thức ăn, kích thích cơ thể phát triển mà không làm giảm hiệu quả sử dụng thức ăn. Người ta thường dùng bóng đèn treo ở dọc chuồng cách nền chuồng 2,5m với cường độ chiếu sáng (w/m2 chuồng) như sau:
1-20 ngày tuổi: 5 w/m2.
21-40 ngày tuổi: 3 w/m2.
41-66 ngày tuổi: 1,4 w/m2.
Thời gian chiếu sáng từ 1-2 tuần lễ đầu là 24 giờ/24 giờ. Sau đó cứ 1 tuần giảm đi 20-30 phút. Từ tuần thứ 8 đến khi bắt đầu đẻ thì dùng ánh sáng tự nhiên.
Đối với gà nuôi chăn thả, sau 21 ngày tập cho ra ngoài trời tắm nắng, mỗi ngày khoảng 15 phút, sau tăng dần đến 5 tuần cho tự do ra vào (sau khi đã tiêm phòng gà hệ 1).
g. Nuôi dưỡng gà con.
Cách xây dựng khẩu phần và phối hợp thức ăn với lượng 2kg, 4kg, 5kg thức ăn hỗn hợp cho gà ăn trong vài ba ngày tùy theo quy mô đàn, khi gà ăn hết lại trộn tiếp.
1 con/1 ngày đêm/g như sau: Mỗi ngày cho ăn 6 lần, mỗi lần cách nhau 2 tiếng.
1-10 ngày tuổi cho ăn 6-10 gam/con.
11-30 ngày tuổi cho ăn 15-20 gam/con.
31-60 ngày tuổi cho ăn 30-40 gam/con.
Tiêu chuẩn ăn của gà con giống gà Tam Hoàng (gà thả vườn của Quảng Châu, Trung Quốc) và giống gà Sasso (gà thả vườn của Pháp) được nuôi rộng rãi ở Việt Nam.
Xây dựng một khẩu phần có: Tấm gạo (37%), tấm ngô (35%), khô dầu đậu tương (22%), bột cá (5%), premix khoáng (2%) và premix vitamin (1%) sẽ đảm bảo trong khẩu phần có trên 18% protein đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể gà con của hai giống gà này.
Trường hợp dùng bột khoai lang khô hoặc bột sắn khô thay thế một phần tấm gạo hoặc tấm ngô thì phải tăng tỷ lệ % cá và khô dầu đậu tương.
Không có premix khoáng có thể dùng bột vỏ trứng, bột vỏ sò để thay thế. Cho ăn thêm rau xanh thái nhỏ.
Lượng thức ăn hàng ngày cho 1 gà con giống Sasso.
Tuần 1: 13g, khối lượng cơ thể 120g.
Tuần 2: 25g, khối lượng cơ thể 250g.
Tuần 3: 34g, khối lượng cơ thể 400g.
Đối với gà con giống Tam Hoàng cho ăn tự do ngày 6 lần. Có thể cho gà ăn thêm rau xanh rửa sạch.
3. Nước uống.
Cần chú ý có nước sạch cho gà con uống.
Trường hợp nuôi bộ gà con cũng như dùng gà mẹ ấp nuôi gà con khi gà con vừa đưa xuống ổ, cho gà mẹ ấp, hoặc đưa vào lồng úm, cót quây phải để cho gà nghỉ 15-20 phút mới cho gà uống nước. Sau khi gà uống nước được 2-3 giờ mới cho gà ăn thức ăn. Trong 3-5 ngày đầu, nên pha thêm đường với nồng độ 5% và vitamin C với liều 1g/2-3 lít nước cho gà con uống. Mỗi lần pha, gà uống hết trong vòng 2-3 giờ. Có thể dùng máng uống chuyên dùng như của gà công nghiệp. Đối với gà con trong 3 tuần lễ đầu có thể dùng đĩa sâu đựng nước có úp bát để gà có thể uống nước, nhưng không cho chân và mình vào máng uống nước. Sau đó có thể dùng chậu sành hình tròn, thành thấp có úp hình chóp với các thanh thưa đủ để gà cho cổ vào uống.
4. Phòng bệnh cho gà con.
Ngoài thức ăn và nước uống cần tổ chức tiêm phòng bệnh cho gà con để có tỷ lệ nuôi sống cao.
Dùng vac-xin loxoota nhỏ mắt mũi mồm đợt một lúc gà 3-5 ngày tuổi và pha nước cho uống đợt hai lúc gà được 2-3 tuần tuổi.
Dùng vac-xin đậu gà chủng đậu (chích vacxin qua màng da dưới cánh) lúc gà được 7-10 ngày tuổi.
Tiêm vac-xin Niu-cat-xơn và vac-xin tụ huyết trùng lúc gà được 2 tháng tuổi.
